Geneza powstania Zakładu Pedagogiki Pracy wiąże się z działaniami na rzecz upowszechniania się w środowisku bydgoskim idei pedagogiki pracy. Za początek tych przedsięwzięć uznać należy datę związania się z naszą uczelnią wówczas docenta doktora habilitowanego Zygmunta Wiatrowskiego. Miało to miejsce w 1974 roku wraz podjęciem przez niego pracy na Wydziale Pedagogicznym.

Zakład Pedagogiki Pracy został powołany do życia z dniem 1 października 1975 roku. Kierownictwo objął inicjator jego powstania doc. dr hab. Zygmunt Wiatrowski.

W Zakładzie rozpoczęli pracę:

• starszy wykładowca - mgr Henryk Błażejowski;
• asystent - mgr Aleksandra Tomaszuk.

Wymienione osoby podjęły zajęcia dydaktyczne z zakresu pedagogiki pracy na „pedagogice kulturalno-oświatowej”. W 1977 roku studenci tej specjalności rozpoczęli seminarium magisterskie pod kierunkiem doc. Z. Wiatrowskiego, a wiodącym tematem była działalność pozaprodukcyjna zakładów pracy. Osoby te ukończyły studia w 1979 roku ze specjalnością pedagogika kulturalno-oświatowa i dodatkowym przygotowaniem z zakresu pedagogiki pracy.

Kolejny z etapów w rozwoju Zakładu rozpoczął się w roku 1978. Pozyskano wówczas pierwszych studentów na specjalność pedagogika pracy.

W związku z tym Zakład został wzmocniony kadrowo. Pracę rozpoczęły:

• mgr Ewa Kubiak-Szymborska
• mgr Elżbieta Podoska-Filipowicz.

W kolejnych latach zatrudnienie w Zakładzie podjęli:

• mgr Ryszard Gerlach (1981 rok);
• dr Józef Sługocki (1983 rok);
• dr Stanisław Tochowicz (1983 rok);
• dr Edward Marciszewski (1983 rok).

W efekcie powiększania się kadry dydaktycznej i liczby studentów prowadzone były w owym czasie następujące formy kształcenia i doskonalenia pedagogów pracy:

• czteroletnie studia dzienne;
• czteroletnie studia zaoczne;
• studia eksternistyczne;
• Podyplomowe Studia Orientacji i Poradnictwa Zawodowego;
• Studium Przygotowania Pedagogicznego dla nauczycieli szkół zawodowych;

Nowe jakościowo zmiany organizacyjne nastąpiły w roku 1988, w związku z nadaniem kierownikowi jednostki tytułu profesora nauk humanistycznych. W związku z powyższym podniesiono rangę Zakładu do poziomu Katedry.

Zatrudnionych na pełnym etacie było wówczas 7 pracowników naukowo-dydaktycznych:

• prof. dr hab. Zygmunt Wiatrowski
• dr Henryk Błażejowski
• dr Ryszard Gerlach
• dr Elżbieta Podoska-Filipowicz
• dr Stanisław Tochowicz
• mgr Maria Jolanta Bąk
• mgr Iga Bartuzi.

W wymiarze części etatu pracowali także:

• dr Edward Marciszewski;
• dr Tadeusz Pracki;
• dr Franciszek Szlosek.

Gościnne wykłady prowadzili również:

• prof. dr Tadeusz Nowacki;
• prof. dr hab. Stanisław Kaczor;
• prof. dr hab. Wanda Rachalska;
• prof. dr hab. Stanisław Szajek;
• doc. dr Kazimierz Czarnecki.

W 1999 roku, w związku z przejściem prof. dra hab. Zygmunta Wiatrowskiego na emeryturę, powrócono do nazwy Zakład Pedagogiki Pracy i Andragogiki, a jego kierownictwo powierzono dr. hab. Ryszardowi Gerlachowi.

W 2014 roku prof. dr hab. Ryszard Gerlach uzyskał tytuł naukowy profesora zwyczajnego, a w rok później przywrócono nazwę Katedra Pedagogiki Pracy i Andragogiki.